Tiếp nối phần 2 với những chia sẻ về cách xây dựng sản phẩm, phần 3 của loạt bài viết sẽ nói đến vấn đề nhức nhối với hầu hết các nhà sáng lập: Đồng sáng lập & đội ngũ
Làm sao để tìm đồng sáng lập?
Đó là một câu hỏi không hề dễ dàng. Như ở bài viết phần 1, tôi có nhắc đến việc tránh tìm đồng sáng lập là những người có mối quan hệ tình cảm quá thân thiết hoặc người mà mình chưa gặp bao giờ hoặc chưa biết rõ về họ. Vậy cần tìm đồng sáng lập như thế nào?
Để trả lời câu hỏi này, tôi sẽ đưa cho các bạn một khái niệm mới, nếu như phát triển sản phẩm có khái niệm MVP, thì việc xây dựng đội ngũ startup ban đầu cũng có MVT (Minimum Viable Team). Vậy MVT là gì?
MVT được tập hợp bởi 3 đối tượng: hacker, hipster, hustler. Hacker đại diện cho lập trình viên, người sẽ có thiên hướng trở thành CTO của startup. Hipster đại diện cho vị trí phát triển sản phẩm, sẽ thiên hướng thành Product Manager của startup, hoặc cao nhất là VP of Product hay Head of Product. Hustler đại diện cho vị trí bán hàng và marketing, người có thiên hướng trở thành CMO – giám đốc marketing hoặc CCO – giám đốc bán hàng, hoặc có vị trí mới được gọi là CGO – giám đốc tăng trưởng. Vậy thì mọi người sẽ hỏi, ai sẽ là CEO? Thưa các bạn là ai chịu trách nhiệm nhiều nhất với công ty, ai là người quan trọng nhất với công ty thường sẽ làm CEO. Vậy khi tìm kiếm đồng sáng lập, ngoài các tiêu chí như: cùng tầm nhìn, từng làm việc với mình, thì bản thân bạn cần xác định được vị trí của bạn trong startup:
- Bạn là người nắm giữ phần kỹ thuật của công ty -> bạn chính là hacker.
- Bạn là người xây dựng ý tưởng cho sản phẩm, định hình sản phẩm cho công ty -> bạn chính là hister.
- Bạn là người bán sản phẩm cho khách hàng và mang tiền về công ty -> bạn chính là hustler.
Khi xác định được vị trí của bạn trong startup, bạn sẽ dễ dàng xác nhận mình cần tìm đồng sáng lập như nào để phù hợp và bù đắp những khuyến điểm, hạn chế của mình.
Vậy làm sao để xây dựng đội ngũ nhân sự ban đầu?
Đội ngũ nhân sự ban đầu quan trọng không kém gì những nhà sáng lập. Những nhân sự đầu tiên chính là những người định hình cho văn hóa công ty trong tương lai. Brian, co-founder & CEO của startup Airbnb lừng danh đã mất 6 tháng để tuyển một nhân sự đầu tiên, với câu hỏi phỏng vấn kinh điển “Nếu bạn chỉ còn một năm để sống, liệu bạn có muốn làm cho công ty không?”. Anh ấy nói lý do anh ấy cần mất nhiều thời gian như vậy để tìm nhân sự đầu tiên, vì anh ấy muốn tìm người có “DNA” gần nhất với “DNA công ty” mà anh ấy mong muốn. Nó thể hiện ở tính cách, hành vi, năng lực, lý tưởng sống,…
Những gì cần lưu ý khi tìm kiếm đồng sáng lập hay các nhân sự ban đầu?
Có một thứ vô cùng vô cùng quan trọng nhưng hầu hết các nhà sáng lập đều bỏ quên nó hoặc làm nó một cách rất cẩu thả. Đó là Thỏa thuận đồng sáng lập. Biên bản này không chỉ thể hiện giá trị pháp lý về việc các đồng sáng lập đóng góp vào công ty như thế nào. Mà nó còn thể hiện sự cam kết của các đồng sáng lập trong những hoàn cảnh, tình huống khác nhau. Thể hiện được mối quan hệ của các nhà đồng sáng lập trong công ty. Mối quan hệ này là tài sản rất lớn của công ty mà nhà đầu tư khi đầu tư rất mong muốn nó. Nó không phải là mối quan hệ dựa trên tình cảm mà là mối quan hệ dựa trên giá trị, sự cam kết và sự tin tưởng.
Điều thứ hai mà bạn cần quan tâm, đó là văn hóa, giá trị cốt lõi của công ty, startup của bạn. Những nhân sự ban đầu sẽ gắn bó với công ty dài hay ngắn, đóng góp nhiều hay ít, phụ thuộc vào giá trị, văn hóa mà công ty theo đuổi, bên cạnh những thứ khác như lương, thưởng hay ESOP (Cổ phiếu thưởng cho các nhân viên).
Tham khảo 2 video về cách xây dựng văn hóa công ty của YC tại đây:
Sau khi xây dựng đội ngũ, có được MVP, chúng ta sẽ đến với công việc tiếp theo vô cùng thách thức với mỗi nhà sáng lập. Đó là bán hàng và marketing.
————***————
