Vì sao doanh nghiệp có thể “CHẾT” khi đang có lợi nhuận?

Ở góc độ quản trị tài chính doanh nghiệp, chúng ta cần phải phân biệt thật rõ ràng rằng: Lợi nhuận trên báo cáo kết quả kinh doanh không đồng nghĩa với thặng dư hoặc thâm hụt dòng tiền.

Nói cách khác, có lợi nhuận mà doanh nghiệp vẫn không đủ tiền trang trải cho hoạt động và đầu tư rồi đôi khi bạn trả lãi ngân hàng cho đối tác họ tiêu. Bài viết này sẽ lý giải điều đó và kỳ vọng rằng những người làm kinh doanh nhưng không có kiến thức nền tảng tài chính sẽ thay đổi cách nhìn trong quản trị tài chính công ty của chính mình..

Source: https://www.giamdoc.net/

“Lợi nhuận nghĩa là có tiền” không luôn luôn đúng!

Lợi nhuận của doanh nghiệp = doanh thu + các khoản thu nhập khác – tất cả chi phí (Giá vốn, chi phí tài chính, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp).
Trong đó doanh thu được ghi nhận theo nguyên tắc: bên bán đã hoàn thành chuyển giao hàng hóa dịch vụ cho bên mua đồng thời bên mua ĐÃ hoặc ĐÃ CHẤP NHẬN THANH TOÁN.
Như vậy ta thấy, vấn đề chính trong chủ đề này nằm ở “ĐÃ CHẤP NHẬN THANH TOÁN“. Tức là, dù đã hoàn thành chuyển giao (nghiệm thu / giao nhận) hàng hóa / thành phẩm / dịch vụ của người bên bán cho bên mua nhưng bên “khách hàng – mua” chưa thanh toán, hiểu đơn giản là mua chịu / mua thiếu và điều đó được bên bán đồng thuận.
Ví dụ: bên bán (A), bán 1 bàn làm việc cho bên mua (B), giá bán là 5.500.000 VND (Gồm VAT 10%), B đã trả cho A 3.000.000 VND, còn lại 2.500.000 hẹn sau 30 ngày sẽ trả, thì: Doanh thu A nhận được = 5.000.000 VND, B phải thanh toán tổng số 5.500.000 đ cho A. Nhưng A mới thực nhận 3.000.000 VND, B còn phải trả cho A 2.500.000 VND. Khi A tính lãi (lợi nhuận), A sẽ tính ở mức 5.000.000 VND – doanh thu; Nhưng khi A đánh giá dòng tiền của mình, A chỉ có thể tính 3.000.000 VND (đã thực thu) + 2.500.000 VND giá trị công nợ còn phải thu trong 30 ngày.

Trong quản trị tài chính và hạch toán kế toán, ta phải hiểu bản chất rằng, doanh thu của công ty không phân biệt đã thu được tiền hay chưa, cho nên nhiều trường hợp, nếu bên bán quản lý công nợ không tốt thì trên sổ sách kế toán ghi nhận có doanh thu lớn, và nếu lấy doanh thu trừ chi phí thì rõ ràng có lãi (lợi nhuận), nhưng lại không có tiền là vì thế. Nói ở khía cạnh khác, lợi nhuận đang chứa trong NỢ PHẢI THU của công ty. Điều này giải thích thực trạng ở nhiều công ty là hoạt động bán hàng tăng trưởng tốt, hợp đồng thậm chí có giá trị lớn, nhất là tại các công ty xây lắp, nhưng nếu không kiểm soát được dòng tiền tương đồng với doanh thu, không quản lý tốt kỳ hạn nợ của khách hàng thì doanh thu tăng (tăng trưởng) cũng không ích gì.

Phá sản hoặc giải thể bán thanh lý tài sản để trả nợ là không đủ khả năng thanh toán nợ chứ không phải vì hoạt động không có lợi nhuận.

Ở khía cạnh pháp lý và bản chất kinh tế của phá sản, khi doanh doanh nghiệp không đủ tiền thanh toán các khoản nợ đến hạn, nếu bị kiện thì có thể bị hoặc tự nguyện tuyên bố phá sản. Trường hợp chưa bị kiện nhưng chắc chắn khó khăn thanh toán nợ đến hạn như nợ lương nhân viên, nợ nhà cung cấp (đầu vào) là luôn thường trực và rồi cũng vẫn “chết”. Ở chiều ngược lại nhiều doanh nghiệp cố gắng mua chịu (chiếm dụng vốn) của bên bán, trong khi đầu ra tiêu thụ với tốc độ chậm hơn, khi các khoản nợ đến hạn với giá trị lớn hơn so với doanh thu tiêu thụ có thể thu tiền ngay thì cũng dẫn tới tình trạng mất cán cân thanh toán.

Khi rơi vào trạng thái mất cán cân thanh toán, bất kỳ doanh nghiệp nào cũng dẫn tới kết cục là luôn phải “rượt đuổi” tiền, rượt đuổi hợp đồng.

Ở trạng thái đó, chắc chắn dẫn tới một hệ lụy là “sử dụng các khoản tiền không đúng mục đích”, ví dụ tiền trả lương được mang đi trả nợ, tiền trả nợ được mang đi trả ngân hàng… và cứ như vậy khi đạt tới đỉnh điểm thì sự cám dỗ của tín dụng đen là khó cưỡng. Một khi đã dính vào tín dụng đen để tài trợ dòng tiền cho công ty thì coi như cầm chắc cái “chết” của công ty trong tương lai rất gần.

Trong quan hệ đối tác, nếu doanh nghiệp ở trạng thái tăng trưởng tốt nhưng thiếu tiền thì biểu hiện thường thấy trong đàm phán là chấp nhận thua thiệt về giá, về hồ sơ, về điều kiện mua bán để cố gắng đạt lấy giá trị doanh thu có thể thu tiền ngay.

Mặt khác, vì bị bẫy “lợi nhuận” và “tăng trưởng” che mắt nên nhầm tưởng rằng cứ đổ tiền / xoay được tiền thì sẽ cải thiện tình hình, nhưng kết cục lại không như bạn nghĩ, bạn càng “xoay” vòng xoáy thiếu tiền càng lớn… Khi đó chỉ có 2 cách cứu được bạn là “thu tiền ngay từ bán hàng, kể cả phải chấp nhận giảm giá sâu” và vốn chủ sở hữu. Còn lại, tất cả các nỗ lực xoay vần tài chính khác của CEO đều chỉ dẫn tới “mớ bùng nhùng” phức tạp hơn hoặc thậm chí không nhìn thấy cửa thoát trong dài hạn.

​Thế là, đôi khi chưa cần vay tiền thì đã phải vay hoặc vội vay, hơn thế nữa là vay tiền & trả lãi ngân hàng cho “người khác tiêu”. Một cách hài hước, đôi khi lợi nhuận của công ty lại nằm trong tồn kho của khách hàng… Tiếc thay, có quá nhiều SME hiện nay không tổ chức công tác tài chính kế toán nội bộ, chỉ làm kế toán thuế theo cách “đối phó” cho xong, còn lại toàn bộ sự nghiệp kinh doanh là “ghi sổ chợ”. Vậy thì đương nhiên là không thể tiếp cận được với vốn ngân hàng, vậy thì đương nhiên là không đủ năng lực cạnh tranh, ấy gọi là làm kinh doanh theo kiểu may rủi, cảm tính và dùng mối quan hệ để “sống qua ngày”.

 Trong quản trị tài chính và dòng tiền, người ta thưởng nói “Money is KING”. Hơn 80% “chết” vì quản trị tài chính và dòng tiền yếu kém, đó là nguyên nhân trực tiếp, trong khi đó người ta cứ lầm tưởng là do thị trường, do yếu tố này nọ, do nhiều nguyên nhân có tính lý do cá nhân khác …chỉ là bao biện.

​Được bơm vốn hàng triệu đô, nhưng quản trị dòng tiền yếu kém thì vẫn “chết” như thường

Thời gian qua, chúng ta chứng kiến nhiều Start-up đình đám trên thế giới cũng như ở Việt Nam lần lượt chết khi chưa kịp mừng sinh nhật 2 tuổi. Phần lớn khác cũng chết yểu khi chưa tròn năm mà 2 nguyên nhân chính được các nhà phân tích nêu ra là (1) – Sai về chiến lược ngay từ đầu; (2) Tiêu hết tiền hoặc hụt dòng tiền cho hoạt động một các nhanh chóng trước khi doanh thu có thể bù đắp. Mà, chúng ta cũng biết rằng các dự án / công ty khởi nghiệp đó được bơm tới hàng triệu đô từ các quỹ và các hình thức huy động vốn khởi nghiệp khác. Gần đây chính Đào Chi Anh – người sáng lập The KAfe cũng phải đau xót mà thừa nhận những yếu kém trong quản trị tài chính.

————————

Tìm hiểu thêm về cộng đồng Táo Khởi Nghiệp tại đây

Tìm hiểu về các dịch vụ mà Táo Khởi Nghiệp cung cấp tại đây.

————***————