Định giá các công ty khởi nghiệp giai đoạn khởi điểm khi không có doanh thu luôn là một vấn đề thú vị bởi lẽ có sự khác biệt lớn giữa việc định giá một công ty mới khởi nghiệp so với một công ty đã được thành lập.
Cụ thể là, một số nhà đầu tư thiên thần còn coi trọng giá trị của đội ngũ quản lý và bản thân các nhà doanh nghiệp hơn là các doanh nghiệp khởi nghiệp của họ bởi các phân tích định lượng và dự đoán tài chính cũng không dự đoán được liệu các doanh nghiệp mới này có thành công trong tương lai hay không hay cách để xác định giá trị một công ty khởi nghiệp trước khi gọi vốn. Do vậy, tốt hơn hết là nên hiểu rõ phương pháp định giá từ các doanh nhân và các nhà đầu tư thiên thần khác.
Sau đây, tương ứng với ba bài viết, tôi sẽ chia sẻ ba phương pháp thường dùng bởi các nhà đầu tư thiên thần để định giá các công ty trước khi gọi vốn. Dưới đây là bài viết đầu tiên, cách xác định giá trị của doanh nghiệp trước khi gọi vốn bằng Phương pháp định giá thẻ điểm.
Định giá thẻ điểm là gì?
Định giá thẻ điểm, còn được gọi là phương pháp định giá Bill Payne, là một trong những phương pháp được các nhà đầu tư thiên thần ưa dùng nhất.
Phương pháp này là làm thay đổi định giá trung bình của các doanh nghiệp dựa trên các yếu tố như khu vực, thị trường và giai đoạn nhằm so sánh các doanh nghiệp khởi nghiệp dựa trên việc tăng vốn đầu tư từ các nhà đầu tư thiên thần với các doanh nghiệp khởi nghiệp được tài trợ khác.
Các bước tiến hành của cách định giá thẻ điểm
Bước 1: Xác định giá trị trung bình trong định giá thẻ điểm
Trong phương pháp định giá thẻ điểm, bước đầu tiên là xác định giá trị trung bình của các doanh nghiệp khởi nghiệp chưa có doanh thu trước gọi vốn.
Chẳng hạn, Bill Payne đã đưa ra một Bảng tính giá trị trung bình trước gọi vốn của các doanh nghiệp dựa theo Phương pháp định giá thẻ điểm, con số thu được nằm trong khoảng từ 1 triệu đến 2 triệu đô la (khảo sát được thực hiện trên 13 nhóm nhà đầu tư thiên thần vào năm 2010).
Dữ liệu của cuộc khảo sát này có thể bị si lệch do việc cạnh tranh ở các khu vực khác nhau, do vậy, Payne đã sử dụng giá trị thu được nhiều nhất trong cuộc khảo sát là 1,5 triệu đô la làm giá trị trung bình định giá các doanh nghiệp khởi nghiệp trước khi gọi vốn.
Tôi đề cử AngelList, một nguồn hữu ích đến từ hàng ngàn công ty khởi nghiệp giúp khám phá dữ liệu định giá các công ty này. Bạn có thể xem qua các định giá dựa theo vị trí, thị trường, quý và bối cảnh của người sáng lập.
Bước 2: So sánh nhận thức
Bước tiếp theo là so sánh nhận thức của một công ty khởi nghiệp với các doanh nghiệp tương tự khác trong cùng khu vực
Việc so sánh nhận thức sẽ được dựa trên các yếu tố:
- Sức mạnh của đội ngũ quản lý (0 – 30%)
- Quy mô cơ hội (0 – 25%)
- Sản phẩm / Công nghệ (0 – 15%)
- Môi trường cạnh tranh (0 trận10%)
- Các kênh tiếp thị/ bán hàng/ Quan hệ đối tác (0 – 10%)
- Nhu cầu đầu tư bổ sung (0 – 5%)
- Khác (0 – 5%)
- Việc xếp hạng các yếu tố trên mang tính chủ quan cao, tuy nhiên bên cạnh khả năng mở rộng, yếu tố quan trọng vẫn nằm ở đội ngũ quản lý. Payne tuyên bố:
- “Chất lượng của đội ngũ là yếu tố quan trọng nhất nếu muốn xây dựng một doanh nghiệp thành công. Nếu nói một đội ngũ tốt có thể sớm sửa được các thiếu sót của sản phẩm thì điều ngược lại là không đúng.”
Bước 3: Xem xét mức quan trọng
Bước cuối cùng là xem xét mức quan trọng của các doanh nghiệp khởi nghiệp theo tỷ lệ phần trăm.
Payne giả sử một công ty khởi nghiệp có một đội ngũ rất mạnh (so sánh với 125%) cùng với cơ hội thị trường lớn (so sánh với 150%). Tuy nhiên, công ty này lại đang phải đối mặt với một môi trường cạnh tranh cao (75%).
Bằng cách nhân tổng hệ số các yếu tố vừa được xếp hạng ở trên (1.0750) với giá trị trung bình của một công ty khởi nghiệp trước gọi vốn (1,5 triệu đô la) thì chúng ta thu được với giá trị của doanh nghiệp trước gọi vốn đạt khoảng 1,6 triệu đô la.
Kết luận của định giá thẻ điểm
Phương pháp định giá thẻ điểm tuy là một phương pháp chủ quan nhưng rủi ro lại được đưa ra bởi các nhà đầu tư thiên thần, vì vậy phương pháp này có hiệu quả đối với việc đầu tư vào các công ty mới khởi nghiệp.
Ngoài ra, tôi đặc biệt đánh giá cao phương pháp này do yếu tố tầm quan trọng đặc biệt của đội ngũ. Không chỉ vậy, đối với những nhà sáng lập các công ty, muốn đàm phán định giá với các nhà đầu tư thì việc hiểu được phương pháp này cũng là rất quan trọng.
————***————
