Nguồn trích dẫn
Ủy ban châu Âu – Tờ thông tin
Hiệp định thương mại EU-Việt Nam
Brussels, ngày 17 tháng 10 năm 2018
Tạo cơ hội kinh tế – giá trị bảo vệ.
1. Loại bỏ thuế hải quan
Hiệp định thương mại EU-Việt Nam sẽ loại bỏ hơn 99% tất cả các loại thuế quan, và một phần loại bỏ phần còn lại thông qua hạn ngạch không có hạn ngạch, được gọi là Hạn ngạch thuế quan (TRQs).
65% thuế xuất khẩu của EU vào Việt Nam sẽ bị loại bỏ khi có hiệu lực, và phần còn lại sẽ bị loại bỏ dần trong thời gian 10 năm. Thuế của EU đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam sẽ bị loại dần dần trong thời gian 7 năm. Cách tiếp cận bất đối xứng này có tính đến thực tế rằng Việt Nam là một nước đang phát triển.
Thỏa thuận sẽ loại bỏ thuế quan đối với một loạt các sản phẩm xuất khẩu chính của EU:
Hầu như tất cả các máy móc và thiết bị sẽ được miễn thuế hoàn toàn khi có hiệu lực, và phần còn lại sau 5 năm. Các nhiệm vụ hiện tại lên đến 35%.
Xe máy có động cơ lớn hơn 150 cc sẽ được miễn thuế hoàn toàn sau 7 năm (thuế hiện hành là 75%) và xe sau 10 năm (giảm từ 78%)
Phụ tùng xe hơi sẽ được miễn thuế sau 7 năm (thuế hiện hành lên đến 32%).
Khoảng một nửa xuất khẩu dược phẩm của EU sẽ được miễn thuế khi có hiệu lực và phần còn lại sau 7 năm (hiện đang phải đối mặt với thuế lên đến 8%).
Tất cả hàng dệt may xuất khẩu sẽ thấy nhiệm vụ của họ bị loại bỏ khi có hiệu lực (hiện đang có mức thuế 12%).
Gần 70% xuất khẩu hóa chất của EU sẽ được miễn thuế khi có hiệu lực (thuế hiện hành lên tới 5%) và phần còn lại sau 3, 5 hoặc tương ứng, 7 năm (thuế suất hiện hành lên đến 25%).
Rượu vang và rượu mạnh sẽ được miễn thuế hoàn toàn sau 7 năm (giảm từ mức thuế tương ứng là 50% và 48%)
Thịt lợn đông lạnh sẽ được miễn thuế sau 7 năm, thịt bò sau 3 năm, sản phẩm từ sữa sau tối đa 5 năm và chế biến thực phẩm sau tối đa 7 năm.
Thuế suất đối với gà sẽ giảm dần xuống còn 0% trong 10 năm tới.
Đối với các sản phẩm nông nghiệp nhạy cảm, EU sẽ không mở cửa thị trường nhập khẩu hoàn toàn vào Việt Nam. Hạn ngạch sẽ giới hạn số lượng có thể nhập EU miễn thuế. Điều này bao gồm gạo, ngô ngọt, tỏi, nấm, trứng, đường và các sản phẩm có chứa nhiều đường, tinh bột sắn, tinh bột biến tính khác, ethanol, surimi và cá ngừ đóng hộp.
Việc loại bỏ thuế nhập khẩu một số sản phẩm của Việt Nam (ví dụ trong ngành dệt may và giày dép) sẽ phải chịu thời gian chuyển tiếp dài hơn tới 7 năm. Để hưởng lợi từ việc tiếp cận ưu đãi, các quy tắc xuất xứ được thương lượng sẽ yêu cầu sử dụng vải được sản xuất tại EU, Việt Nam hoặc ở Hàn Quốc, một đối tác khác mà EU có thỏa thuận thương mại. Điều này sẽ đảm bảo rằng các sản phẩm từ các quốc gia khác mà EU không có hiệp định thương mại không được tiếp cận không công bằng với EU thông qua Việt Nam.
Bên cạnh việc loại bỏ thuế quan, Việt Nam cũng sẽ loại bỏ thuế xuất khẩu hiện tại của mình trong thương mại song phương với EU, và đã đồng ý không gia tăng một số thuế đặc biệt sẽ có hiệu lực.
2. Bảo vệ chỉ dẫn địa lý châu Âu
169 sản phẩm thực phẩm và đồ uống đặc biệt của châu Âu có nguồn gốc địa lý cụ thể sẽ được bảo vệ khỏi sự bắt chước trên thị trường Việt Nam. Việc sử dụng các chỉ dẫn địa lý (GIs) như Champagne, phô mai Parmigiano Reggiano, rượu Rioja hoặc phô mai Feta sẽ được dành riêng tại Việt Nam cho các sản phẩm nhập khẩu từ các khu vực EU, nơi họ có truyền thống. Điều này sẽ mang lại lợi ích cho nông dân châu Âu và các doanh nghiệp nhỏ sản xuất các sản phẩm truyền thống này. Các GI của Việt Nam cũng sẽ được công nhận và bảo hộ ở EU, thúc đẩy hơn nữa việc nhập khẩu các sản phẩm chất lượng như chè Mộc Châu hoặc cà phê Buôn Ma Thuột. Thỏa thuận sẽ cho phép các GI mới được thêm vào trong tương lai vào danh sách các GI được bảo vệ.
3. Giảm rào cản phi thuế quan đối với hàng xuất khẩu của châu Âu
EU và Việt Nam đã đồng ý vượt qua các quy định được đưa ra trong thỏa thuận Rào cản Kỹ thuật về Thương mại của WTO. Đặc biệt, Việt Nam cam kết tăng cường sử dụng các tiêu chuẩn quốc tế khi soạn thảo các quy định của mình. Thỏa thuận này cũng chứa một chương về các biện pháp vệ sinh và kiểm dịch động thực vật, để làm cho thương mại trong các sản phẩm thực vật và động vật dễ dàng hơn. Quan trọng hơn, Việt Nam sẽ công nhận EU là một thực thể duy nhất với mục đích ủy quyền cho xuất khẩu động vật và thực vật của chúng tôi.
Thỏa thuận cũng bao gồm một phụ lục cụ thể với các quy định sâu rộng nhằm giải quyết các rào cản phi thuế quan trong lĩnh vực ô tô, bao gồm cả việc công nhận chứng nhận hợp chuẩn toàn bộ xe EU sau 5 năm kể từ khi Hiệp định có hiệu lực.
Ngoài ra, để tính đến sự hội nhập thị trường EU ngày càng tăng, Việt Nam chấp nhận việc đánh dấu xuất xứ “Sản xuất tại EU” cho hàng phi nông nghiệp (ngoại trừ dược phẩm, vẫn còn ở mức độ lớn theo sự chấp thuận của quốc gia trong EU). Các dấu hiệu xuất xứ cụ thể của Tiểu bang sẽ tiếp tục được chấp nhận.
Các quy định về cấp giấy phép xuất nhập khẩu, thủ tục hải quan, buôn bán thực phẩm và sản phẩm động vật, cũng sẽ tạo thuận lợi cho việc tiếp cận hàng hoá EU với thị trường Việt Nam.
4. Mua sắm công
Nhờ thỏa thuận này, các công ty EU sẽ được hưởng lợi từ một cấp độ tiếp cận thị trường mua sắm Việt Nam mà các công ty không có quốc gia nào khác làm. Các công ty EU sẽ có thể đấu thầu các hợp đồng công khai với các bộ của Việt Nam và các doanh nghiệp nhà nước quan trọng, cũng như hai thành phố lớn nhất Việt Nam, Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Thỏa thuận này hoàn toàn phù hợp với các quy định của Hiệp định Mua sắm Chính phủ của WTO, do đó đạt được mức độ minh bạch và công bằng về thủ tục so sánh với các hiệp định thương mại khác của EU với các nước phát triển và các nước đang phát triển cao hơn.
5. Bảo vệ các tiêu chuẩn bảo vệ môi trường và xã hội
EU và Việt Nam đã nhất trí về một chương mạnh mẽ và toàn diện về thương mại và phát triển bền vững, với một danh sách đầy đủ các cam kết. Chúng bao gồm những điều sau đây:
Để thực hiện có hiệu quả các tiêu chuẩn lao động cốt lõi và các Công ước của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), các Hiệp định Môi trường Đa biên mà EU và Việt Nam đã phê chuẩn, cùng với việc đảm bảo phê chuẩn các Công ước ILO cơ bản chưa được phê chuẩn.
Thực hiện có hiệu quả các thỏa thuận môi trường quốc tế, như Hiệp định Paris.
Để ngăn chặn một cuộc đua đến đáy: không phá hoại luật lao động và môi trường trong nước để thu hút thương mại và đầu tư.
Hành động trong các lĩnh vực có liên quan cụ thể ở Việt Nam như bảo tồn và quản lý bền vững động vật hoang dã, đa dạng sinh học, lâm nghiệp và thủy sản.
Sự tham gia của xã hội dân sự trong việc theo dõi và đưa ra lời khuyên về việc thực hiện chương Thương mại và Phát triển bền vững ở cả hai bên.
Giải quyết tranh chấp được thiết kế riêng cho chương Thương mại và Phát triển bền vững.
6. Thúc đẩy dân chủ và tôn trọng nhân quyền
Có một liên kết thể chế và pháp lý giữa Hiệp định thương mại tự do và Hiệp định đối tác và hợp tác EU-Việt Nam. Liên kết này cho phép các biện pháp được coi là phù hợp trong trường hợp vi phạm nhân quyền, bao gồm cả việc đình chỉ Hiệp định Thương mại.
7. Tạo một sân chơi bình đẳng cho các công ty EU và các sản phẩm sáng tạo
Hiệp định Thương mại EU-Việt Nam sẽ đưa ra sân chơi giữa các doanh nghiệp nhà nước và các doanh nghiệp tư nhân khi các doanh nghiệp nhà nước tham gia vào các hoạt động thương mại. Ngoài ra còn có các quy tắc về tính minh bạch và tham vấn về trợ cấp trong nước. Đây là những quy tắc đầy tham vọng nhất mà Việt Nam đã từng đồng ý trong một thỏa thuận quốc tế.
Về quyền sở hữu trí tuệ, Việt Nam đã cam kết một mức độ bảo hộ cao vượt xa các tiêu chuẩn của Hiệp định về các quyền liên quan đến thương mại của WTO về quyền sở hữu trí tuệ (TRIPS). Với thỏa thuận này, các sáng kiến, tác phẩm nghệ thuật và thương hiệu của EU sẽ được bảo vệ tốt hơn chống lại việc sao chép bất hợp pháp, kể cả thông qua các quy định thực thi mạnh mẽ hơn.
Ngành dược phẩm EU nói riêng sẽ được hưởng lợi từ việc bảo vệ dữ liệu thử nghiệm được cải thiện và từ khả năng mở rộng thời hạn của bằng sáng chế lên đến hai năm nếu có sự chậm trễ trong việc cấp phép tiếp thị. Việt Nam cũng đã thực hiện các cam kết tham vọng về mua sắm dược phẩm, ví dụ như cho phép các công ty có vốn châu Âu nhập khẩu và bán thuốc cho các nhà phân phối và bán buôn trong nước.
8. Mở cửa thị trường Việt Nam cho các nhà cung cấp dịch vụ EU
Việt Nam cam kết cải thiện đáng kể sự tiếp cận của các công ty EU đối với một loạt các lĩnh vực dịch vụ, bao gồm:
dịch vụ kinh doanh
dịch vụ môi trường
dịch vụ bưu chính và chuyển phát nhanh
ngân hàng
bảo hiểm
vận tải hàng hải
Hơn nữa, thỏa thuận sẽ bao gồm một điều khoản cho phép các kết quả tốt
nhất của các hiệp định thương mại khác đang được đàm phán tại thời điểm
này được đưa vào hiệp định thương mại EU-Việt Nam.
9. Thúc đẩy đầu tư song phương
Việt Nam cam kết mở rộng đầu tư vào sản xuất trong các lĩnh vực chính:
thực phẩm và đồ uống
phân bón và vật liệu tổng hợp nitơ
lốp và ống
găng tay và các sản phẩm nhựa
gốm sứ
vật liệu xây dựng
10. Giải quyết tranh chấp hiệu quả hơn
Cơ chế giải quyết tranh chấp được thiết lập bởi thỏa thuận này nhanh hơn và hiệu quả hơn cơ chế giải quyết tranh chấp trong khuôn khổ WTO.
Cơ chế trên áp dụng cho hầu hết các khu vực của thỏa thuận và được dự định là phương sách cuối cùng, nếu EU và Việt Nam không tìm được giải pháp bằng các phương tiện khác. Thỏa thuận này cung cấp khả năng tham vấn chính thức và hòa giải tự nguyện để giải quyết các biện pháp ảnh hưởng bất lợi đến thương mại và đầu tư song phương.
Nguồn: FB Hoàng Tư Giang
————***————
