Tờ VERGE năm ngoái, 2020, đã đưa ra một bài báo đưa tin về những đoạn email trao đổi giữa nhà sáng lập Mark Zuckerberg và CFO của Facebook David Ebersman về việc thương lượng mua lại ứng dụng Instagram. Sau đây là những đoạn email trao đổi chi tiết:
Mark nói với David: “Có một băn khoăn mà tôi nghĩ đến trong thời gian gần đây. Đó là chúng ta sẵn sàng chi bao nhiêu tiền để mua lại các công ty cung cấp ứng dụng điện thoại như Instagram và Path – những công ty đang xây dựng mạng lưới mà có nguy cơ cạnh tranh với chúng ta. Những công ty này có tài sản là hàng triệu người dùng (như với Instagram đến thời điểm này là 20 triệu người dùng), tăng trưởng rất nhanh mà chỉ với đội ngũ nhỏ (10-25 nhân viên) và không có doanh thu. Hoạt động kinh doanh thì còn khá non trẻ nhưng mạng lưới đã tạo ra và thương hiệu thì có ý nghĩa. Nếu chúng phát triển trên quy mô lớn thì có thể gây phiền phức cho chúng ta rất lớn. Những doanh nhân này không muốn bán (chắc hẳn ảnh hưởng thì thành công của chúng ta), nhưng ở mức giá đủ cao như 500 triệu đô hoặc 1 tỷ đô thì họ có thể cân nhắc. Nhìn lại về định giá của chúng ta và chúng ta có thể bị ảnh hưởng ở mảng ứng dụng di động, tôi tò mò rằng nếu chúng ta nên cân nhắc tiếp tục thương vụ này với 1 hoặc 2 bên. Anh nghĩ sao về điều này?”
David trả lời Mark: “Tôi nghĩ nên có sự cân nhắc thận trọng cho việc mua bán sáp nhập này. Với các nghiên cứu, tôi nhận ra rằng hầu hết các thương vụ thất bại vì tạo ra định giá không tưởng bởi những bên mua. Mọi người thông thường suy nghĩ rằng nhiều thương vụ thành công vì CEO cảm thấy khó chịu vì dự án kinh doanh không ở đúng chỗ của nó, họ muốn làm nhiều thứ hơn là không làm gì và M&A có vẻ như là sự lựa chọn tốt nhất của họ. Đó là lý do rất tệ để thực hiện một thương vụ. Vì vậy, để phân tích rõ ràng 2 ý tưởng này, tôi muốn anh cho tôi mong muốn anh muốn đạt được là gì?
1) Tiêu diệt một đối thủ cạnh tranh tiềm năng? Lý do này rất tệ vì theo kinh nghiệm của tôi vì sẽ lại có một đơn vị khác lại mọc lên. Sẽ luôn luôn có một nhóm người dùng cảm thấy khó chịu về những bên đang dẫn đầu ngành này và thích một thứ mới lạ. Chúng ta sẽ phải luôn đổi mới chúng ta, đánh bại các đối thủ khác bằng cách có sản phẩm tốt hơn.
2) Lấy nhân tài? Có vẻ khá đắt với mức giá đó.
3) Kết nối sản phẩm của chúng ta với sản phẩm của họ để nâng cao chất lượng dịch vụ của chúng ta? Lý do này có vẻ thuyết phục, nếu như anh có tầm nhìn rõ ràng về việc thực hiện nó như thế nào để người dùng cảm thấy thích thú hơn và làm sao cải tiến sản phẩm trong một khoảng thời gian hợp lý.
4) Lý do khác? Tôi rất muốn trao đổi thêm với anh”.
Mark trả lời David: “Nó sẽ là sự kết hợp giữa ý (1) và (3). Kế hoạch cơ bản là mua những công ty này và để những sản phẩm đó phát triển trong tập đoàn, và để những đổi mới trên mạng xã hội mà những đơn vị này phát triển vào sản phẩm lõi của chúng ta. Một thứ mà khiến ý (1) trở nên hợp lý ở đây là hiệu ứng mạng lưới xung quanh các sản phẩm mạng xã hội và số lượng các phân khúc mạng xã hội tạo ra là có hạn. Một khi có bên nào đó thành công ở một phân khúc nhất định, nó sẽ tạo ra rào cản cho những bên khác tham gia vào mà không có khác biệt gì cả. Có thể ai đó sẽ đánh bại Instagram bằng cahcs xây dựng thứ gì đó tốt hơn nhưng nó sẽ khó hơn rất nhiều với vị thế sản phẩm mà Instagram có như hiện giờ. Ý (3) là một lý do nhưng thực tế là chúng ta biết những đổi mới trên mạng xã hội và sẽ kết nối họ trong thời gian 1-2 năm tới. Kế hoạch tích hợp sẽ bao gồm xây dựng hệ thống xung quanh sản phẩm của chúng ta hơn là trực tiếp gắn vào sản phẩm của họ. Kết hợp cả ý (1) và (3), thứ chúng ta thực sự mua đó là thời gian. Thậm chí có những đối thủ mới nổi lên, việc mua lại Instagram, Path, Foursquare, etc cũng sẽ tốn chúng ta một năm hoặc hơn để tích hợp những đổi mới của họ trước khi bất kỳ bên nào có thể đạt tới mức độ phát triển của họ như hiện nay. Với thời gian đó, nếu chúng ta có được mạng lưới vệ tinh các mạng xã hội mới này, các sản phẩm mới sau đó sẽ khó có nhiều sự bùng nổ khi mà chúng ta đã thành công với mức độ phát triển nhất định.
Mark gửi David lần 2: “Tiếp nối ý trên, tôi không có ý rằng chúng ta nên mua họ để bảo vệ chúng ta khỏi vấn đề cạnh tranh với chúng ta. Mua họ sẽ giúp chúng ta có con người và thời gian để mang lại sự đổi mới từ họ vào sản phẩm lõi của chúng ta, đó chính là cách chung ta nên tích hợp hơn là trộn chung các sản phẩm với nhau. Tôi khá hứng thú về việc các công ty sẽ tạo ra điều gì khi làm việc với nhau nếu chúng ta cùng hướng đến mục tiêu là tạo ra nhiều trải nghiệm cho mọi người”.
————***————
